EUROPALIA ESPAÑA: kunst als kracht tegen polarisering

EUROPALIA viert dit najaar zijn 30ste editie met een grootschalige Spaanse biënnale. Hun oorspronkelijk missie houdt vandaag meer dan ooit stand: ‘door kunst mensen en culturen dichter bij elkaar brengen’. Meer info over het volledige programma: España | Europalia

AB host EUROPALIA ESPAÑA welgeteld drie dagen op rij met (hedendaagse) flamenco als vertrekpunt. Tekenen present: electronica meets flamenco act Yeli Yeli & ROMERO (woe 3 dec 2025), flamenco legende Lole Montoya ofte ½ Lola Y Manuel (don 4 dec 2025) en Rosalía producer Raül Refree (vrij 5 dec 2025).

Lole Montoya: 50 jaar Nuevo Día

De inmiddels 71-jarige Spaanse flamencozangeres Lole Montoya maakte deel uit van het wereldberoemde duo Lole y Manuel, ook wel ‘de bloemenkinderen van de flamenco’ genoemd. Hun door merg en been snijdende prachtdebuut Nuevo Día (1975) maakte destijds de oude puristen woest. De reden? De getergde zang - de cante jondo, een vaste waarde in de flamenco - klonk bij Montoya meer als een etherische hymne. Gitarist (en manlief) Manuel Molina smokkelde op zijn beurt elektrische gitaren, drums en zelfs violen de flamenco binnen. Ook de teksten wekten verbazing omdat ze ‘on-flamenco-iaans’ waren en aanleunden bij de thematiek van die tijd: liefde en natuur.

De strenge stijlafspraken binnen de flamenco kreeg zo dankzij Lole y Manuel een heuse reboot en plaveide de weg voor een nieuwe, bevrijde flamenco (nuevo flamenco). Dat pad werd ook bewandeld door andere vernieuwers als Paco de Lucía en Camarón de la Isla.

In de jaren 70 en 80 werd Lole y Manuel hét beroemdste Spaanse flamencoduo, maar die roem doofde langzaam uit. Bekendheid interesseerde hen niet en aan mediaoptredens hadden ze lak. Tot het jaar 2004, toen Montoya tot haar eigen verbazing moest vaststellen dat haar song Tu Mirá door Quentin Tarantino gebruikt werd in Kill Bill 2. Tu Mirá klokt inmiddels af op een miljoen streams.

Lole Montoya bleef sporadisch optreden, ook na het overlijden van haar man in 2015. Maar haar shows waren eerder kleinschalig, passeerden vaak onder de radar en vonden plaats in de buurt van haar geboorteplek Sevilla. In 2022 liet ze zich opmerken op Le Guess Who? in Utrecht. Oor Magazine hierover: “Weergaloos. Een klein wonder. Staande ovatie.”

Line up:
Lole Montoya: Voz
Carlos León : Guitarrista
Frasquito Porrina: Percusió

Meer weten?
Marina Herlop over Lole Montoya: Listen/read: Flamenco innovator Lole Montoya: “I would not be able to sing something I’m not feeling”
Lole Montoya in Utrecht, dat is een zeldzaam en niet te missen flamenco-evenement | de Volkskrant
Beluister essentiële albums Nueva Día (1975) en Al Alba Con Alegría (1980).